تلقیح اسپان قارچ
در تلقیح اسپان قارچ توده میسلیومی آغشته روی بذر به تدریج در هر مرحله از فرآیند کشت رشد کرده و بر حجم و وسعت آن افزوده می‌گردد و می‌بایستی ظرف مدت ۷-۱۴ روز بعد از تلقیح، کلونی میسلیوم‌ها تا ۸۰% بطری‌های اسپان را فراگیرد. خطری که در این مرحله امکان تهدید آن وجود دارد، این است که در صورت عدم تشخیص به موقع آلودگی نیز به صورت فزاینده‌ای تولید خواهد شد. با تعدیل شرایط محیطی و بویژه دما در طی دوره کشت، شرایط مساعدی برای رشد میسلیوم‌ها فراهم می‌گردد.
بعد از تلقیح بطری‌ها، آنها را در قفسه‌هایی واقع در اتاقی نیمه استریل با دمای قابل کنترل، نگهداری می‌نماییم. در این مرحله، رطوبت و نور از اهمیت چندانی برخوردار نیست زیرا با بستن محکم درب بطری، می‌توان رطوبت آن را به راحتی کنترل نمود. در صورت افزایش دمای بطری‌های اسپان در مرحله کشت و تفریخ، می‌توان با چرخش هوا در اتاق تا حدی جلوی آن را گرفت. قرار دادن بطری‌های اسپان در اتاق کاملاً بسته می‌تواند باعث گرمای زیاد محیط گردد که به نوبه خود یک خطر به شمار می‌رود زیرا در دمای تا این حد بالا، بسیاری از قارچ‌های گرما دوست که در دمای عادی اتاق غیرفعالند، فعال شده و برای قارچ، مشکلاتی ایجاد می‌نمایند. لذا توصیه می‌شود در صورت امکان بطری‌های کشت اسپان را با تراکم مناسب در اتاق تفریخ قرار داده شوند.
دما، عامل عمده مؤثر بر میزان رشد میسلیوم‌ها به شمار می‌رود. هر قارچ دارای دمای مطلوب منحصر به خود می‌باشد که در آن دما از حداکثر رشد میسلیومی برخوردار است. به طور کلی، بهترین دما برای رشد رویشی (اسپان‌ها) چند درجه بیشتر از دمایی است که در آن باردهی قارچ تحریک می‌شود. در فصل یازدهم دمای مطلوب و دیگر عوامل مؤثر در رشد و باردهی چندین گونه قارچ زراعی ارائه می‌شود. صرف‌نظر از دما، عامل مهم تأثیرگذار بر رشد و درجه حساسیت به آلودگی در قارچ‌های خوراکی زراعی، مقدار رطوبت (درصد RH) است که قبلاً ـ کشت بذرـ توضیح دادیم.
همه روزه باید به بطری‌های تفریخ اسپان سرزده و کوچک‌ترین علامت آلودگی را شناسایی و ثبت نمایید تا اقدام لازم و به موقع صورت پذیرد. شایع‌ترین آلودگی در این مرحله کپک سبز پنی‌سیلیوم و آسپرژیلوس می‌باشد که در صورت مشاهده و شناسائی نوع آلودگی، به سرعت ظرف را مهر و موم کرده و آن را از آزمایشگاه تلقیح اسپان قارچ خارج کنید. در صورت مشکوک بودن آلودگی ظرفی، آن را برای بررسی بعدی علامت گذاری نمایید.
هر نوع تغییر رنگی در تلقیح اسپان قارچ را نمی‌توان علامت آلودگی دانست، زیرا میسلیوم قارچ خوراکی به مرور زمان بر اثر سوخت و ساز مواد، یکسری مایع متابولیکی زرد رنگی از خود دفع می‌نمایند که به صورت قطراتی، اطراف دانه‌های میسلیومی شده را فرا می‌گیرد و رفته رفته با رشد نمونه‌ها، این ضایعات نیز بیشتر می‌شود.
هر چند اغلب این ترشحات و مواد دفعی را ترکیبات الکلی ـ اتانول و استون ـ تشکیل می‌دهد، با تولید به موقع مقداری اسید، به صورت خود کنترلی، pH محیط درون بطری کاهش می‌یابد. این ضایعات، محیط مناسبی را جهت رشد و تکثیر باکتری‌های آبدوست فراهم می‌کند و ثابت شده مقدار اندک آنها خطری را متوجه کشت نمی‌کنند، اما چنانچه غلظت آنها بالا رودـ مناطقی با رنگ زرد در محیط کشت ـ قطعاً برای کشت و اسپان‌های در حال تفریخ خطرساز خواهد بود.
در صورت تجمع این ضایعات، میسلیوم‌ها به تدریج ضعیف شده و عاقبت در چنگال ضایعات خود از بین می‌روند. چنین وضعیتی که در اصطلاح به آن تعریق می‌گویند، ناشی از یک یا مجموعه‌ای از شرایط زیر است:
-
بالا بودن بیش از حد دمای لازم برای تلقیح اسپان گونه قارچ مورد نظر. توجه داشته باشید همواره دمای درون یک بطری اسپان بیشتر از دمای محیط بیرون بطری است.
-
افزایش مدت زمان تلقیح.
-
کمبود تهویه و تبادلات گازی که زمینه‌ساز آلودگیهای بی‌هوازی است.
Seed inoculation mushrooms