هرس بوتههای خیار عبارت است از قطع بخشی از گیاه بر اساس هدف و فرمول خاص. در واقع هرس عملی است که در آن ساقه، گل، میوه و برگ اضافی به تشخیص مسئول گلخانه حذف میگردد و این به خاطر افزایش تولید از نظر کمی و کیفی و سلامت و بهداشت بوته میباشد.
خیار سریعالرشد است و از لحاظ رشد دچار تنش نمیشود ولی اگر درست هرس و تربیت نشود توان رویشی گیاه تضعیف میشود و جوانهها، برگها و شاخههای ناخواسته بوجود میآید. هرس و تربیت خیار گلخانهای شرایط را برای تولید حداکثر محصول با کیفیت بالا به وسیله حفظ و ادامه باردهی فراهم میکند. طول بوتههای خیار با توجه به هرسی که انجام میشود ممکن است به بیش از ۶ متر هم برسد.
بهترین زمان برای انجام عملیات هرس بوتههای خیار صبح میباشد. هرس کردن را در طول فصل رشد و طی چند مرحله انجام میدهند. هرس شدید و نامناسب شاخههای جانبی و برگها، به گیاه تنش وارد میکند. در نتیجه در عملیات هرس باید زمان ترمیم به گیاه داده شود.
هرس بوتههای خیار
هرس بوتههای خیار
اهداف هرس بوتههای خیار :
– کمک به بهبود ریشههای آسیب دیده. با کمک هرس بوتههای خیار
– حذف بخشهای خشک شده یا صدمه دیده یا بیمصرف و غیر مفید گیاه.
– محدود کردن رشد ناخواسته گیاه. رشد رویشی بیرویه گیاه باعث میشود که نیروی لازم برای تولید میوه، بیهوده صرف توسعه برگها و شاخههای جانبی، گسترش سطح سایهاندازی و گسترش شبکه رگبرگی در داخل پهنک برگ شده و در نهایت باعث رنگ پریدگی و کاهش رشد و کیفیت میوه گردد.
– تقویت و نگهداری بخشهایی از گیاه که از وضعیت مطلوبی برخوردار هستند.
– جوانسازی گیاهان مسن و تناسب بین شاخه، برگ و میوه.
– تسریع و افزایش در تولید و رشد گل و میوه و بالا بردن کیفیت میوه و افزایش باردهی و عملکرد بوته.
– تسهیل نفوذ بهتر نور در سرتاسر تاج گیاه، کاهش سطح سایهاندازی و استفاده مؤثر از نور و قرار دادن میوه در معرض نور کافی (خصوصاً در زمانی که نور برای رشد گیاه مفید باشد). البته زمانی که هوای منطقه گرم است بایستی اجازه داد ساقهها جانبی رشد بیشتری داشته باشند تا با سایهاندازی خود، هوای محیط گلخانه را جهت تولید محصول مناسب نمایند.
– کاهش احتمال آلودگی بوته به آفات و بیماریها.
– تسهیل در عبور و مرور کارگران و انجام راحتتر عملیات داشت، سمپاشی و برداشت.
هرس بوتههای خیار
۱-۱-۱۳-۵) هرس اولیه در هرس بوتههای خیار
واریتههای مرغوب خیار گلخانهای در پایینترین قسمتهای ساقه اصلی نیز تولید میوه میکنند و شاخههای جانبی ایجاد مینمایند که اگر به این میوهها و شاخههای جانبی در شروع رشد و نمو بوته اجازه رشد داده شود، رشد جوانه انتهایی بوته کاهش مییابد و گیاه فرصت ایجاد ساقهای محکم و مقاوم برای تولید محصول کافی را پیدا نمیکند.
هرس اولیه، شامل حذف کلیه شاخههای فرعی و میوههای ایجاد شده (بین برگ و ساقه اصلی) تا ارتفاع ۳۰ سانتیمتری میباشد. در واقع وقتی بوته به ارتفاع ۴۰-۳۰ سانتیمتری رسید تا این ارتفاع تمام خیارهای کوچک و شاخههای جانبی را حذف کرده و فقط برگها را باقی میگذارند (شکل ۱۳-۵).
هرس بوتههای خیار
شکل ۱۳-۵٫ هرس شاخهها، میوهها و برگهای اضافی در خیار.
هرس اولیه باعث رشد بهتر و سریعتر ریشه و استقرار بهتر آن، تقویت برگها، افزایش رشد طولی و عمودی بوته و تولید بیشتر و بهتر در مراحل بعدی میشود و بر مجموع تولیدات میافزاید. اگر این هرس انجام نشود تعدادی از میوهها و شاخههای نزدیک به سطح زمین با خاک تماس پیدا کرده و باعث بد شکل شدن و زبری و لکهدار شدن پوست میوه و انتقال بعضی از آلودگیهای قارچی و بعضی آفات به میوهها و شاخههای دیگر میشوند. قطع میوههای اولیه باعث میشود که بوته به سرعت رشد کند و در فاصله چند روز میوههای جدید در قسمت بالای ساقه ایجاد شود که کیفیت این میوهها از میوههای نزدیک سطح زمین بهتر میباشد زیرا با خاک تماس پیدا نکرده و کج و لکهدار و کثیف نمیشوند. هرس بوتههای خیار
معمولاً ارتفاع هرس اولیه بستگی به زمان کاشت دارد. چنانچه کاشت خیار در اوایل زمستان انجام شود خیارهای کوچک و شاخههای جانبی را تا ارتفاع ۵۰-۴۰ سانتیمتری هرس میکنند و برای کاشت در اواسط زمستان ۴۰-۳۰ سانتیمتر و برای کاشت در اواخر زمستان ۳۰-۲۰ سانتیمتر از ارتفاع بوته کاملاً هرس میشود.
هرس اولیه باید موقعی که شاخههای جانبی و میوهها تازه شروع به رشد کردهاند انجام شود تا انرژی و مواد غذایی گیاه بیهوده تلف نشود. هرس بوتههای خیار