بیماریها و مشکلات معدی روده‌ای (عمومی و خطرناک)

برآورد شده است که ناراحتیهای معدی و روده‌ای به اشکال مختلف روزانه بیش از ۲۰۰ هزار نفر را در آمریکا گرفتار نموده و این ناراحتیها به صورتی است که این افراد نمیتوانند کار خود را انجام دهند. این آمار و ارقام اهمیت دانستن تفاوت بین ناراحتیهای جزیی و عادی و ناراحتیهای حاد و خطرناک را هر چه بیشتر مشخص میسازد. در اینجا انواع ناراحتیهای گوارشی که جزیی بوده و تقریباً بیضرر هستند توضیح داده خواهند شد.

• واکنش‌های دارویی. بسیاری از داروها با اسید معده واکنش نشان داده و گاهی اوقات سبب ایجاد گرفتگی ماهیچه‌ای، اسهال شدید،‌ ترشا و سوزش معده یا سوءهاضمه میشوند. آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد التهابی عمومی ترین داروهایی هستند که سبب ایجاد چنین عوارضی میشوند. آسپرین میتواند سبب ترشا و سوزش معده، سوءهاضمه، تحریک معده، زخمها و خونریزی داخلی میگردد.

• گاز. عمومی ترین علت درد و ناراحتی وجود گاز اضافی در معده می باشد. وجود اینگونه گازها میتواند سبب احساس باد کردن شکم، درد و دل پیچیدگی گردند.

• سوءهاضمه. اصطلاح بسیار مبهم و گنگ می باشد که برای توصیف تقریباً هر ناراحتی معده مورد استفاده قرار میگیرد. علائم سوءهاضمه به صورت تولید گاز معده، آروغ زدن و نفخ، احساس بادکردگی و تورم معده و دردهای جزئی می‎باشند.

• علائم روده تحریک‌پذیر. علائمی مانند حرکات پرش و جهش‌های پروانه‌ای در معده، اسهال یا یبوست، گرفتگی ماهیچه‌ای، تهوع، سوءهاضمه و تولید گاز می تواند بر وجود تحریک‌پذیری روده دلالت نماید.

• عدم تحمل لاکتوز. عدم تحمل لاکتوز به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز که برای هضم لاکتوز مورد نیاز میباشد پیش میآید. لاکتوز قند رژیمی میباشد. اگر شیر یا فرآورده‌های آن در دستگاه گوارشی تجمع یابند به علت عدم هضم لاکتوز سبب ایجاد نفخ، تهوع، تولید گاز، اسهال و گرفتگی عضلانی می شوند.

• ترش کردن و سوزش معده. میتواند به علت خوردن یا نوشیدن بیش از حد غذاهایی که با طبع فرد ناسازگار هستند ایجاد شود. نشانه عمومی در این مورد سوزش شدید قلب در منطقه مرکزی قفسه سینه است که ممکن است با حمله قلبی اشتباه گرفته شود.

• آنفولانزای معده. یکی از دلایل اصلی ایجاد این حالت فقدان فعالیت معده است. علائم این بیماری به صورت تهوع، استفراغ، اسهال و گرفتگی ماهیچه‌ای میباشد.

اگر اینگونه علائم کم‌خطر عموماً دو تا چهار بار در ماه اتفاق بیافتند یا اگر دلیل وقوع چنین علائمی مشخص نباشد و یا در صورتی که این علائم به صورت بسیار شدید و یا دردناک باشند ممکن است منجر به ایجاد حالات خطرناک‌تر و حاد گردد. ناراحتیهای شکم ممکن است تحت شرایط مختلف و گوناگونی رخ دهد که این عوامل و شرایط در ادامه توضیح داده میشوند.

التهاب آپاندیس: علائم این بیماری به صورت درد ضعیف است که از اطراف قسمت پائین شکم شروع شده و به تدریج بطرف قسمت راست و پایین‌تر شکم رفته و با گذشت زمان درد آن بیشتر و بیشتر میگردد. این بیماری ممکن است همراه با حالت تهوع، استفراغ و تب همراه باشد.

ایجاد تومورهای بدخیم در روده بزرگ، پانکراس، معده یا مری. متأسفانه شناسایی تومورهای بدخیم ایجاد شده در دستگاه گوارش معدی روده‌ای قبل از این که به مرحله پیشرفته و بسیار حاد برسند مشکل است.

التهاب لوله‌های کور. علائم این بیماری به صورت تب و درد ضعیف و یکنواخت در طرف چپ و پایین‌تر از معده میباشد که در هنگام تحرک و کار کردن فرد بیمار این درد بیشتر میشود.

سنگ‌های کیسه صفرا. اولین علامت اغلب سخت شدن بخش زیردنده‌ها میباشد. معمولاً این بیماری همراه با درد شدید و متناوب در طرف راست بخش بالایی شکم میباشد که این درد به تدریج به قسمت میانی پشت و حتی بخش بالای استخوان کتف راست نیز کشیده میشود.

پانکراس ملتهب. نشانه‌ها و علائم این بیماری شامل درد شدید معده است که اغلب این درد به قسمت پشت نیز پخش و منتشر میگردد. این درد در ابتدا بسیار کم است و پس از گذشت چند ساعت شدت می یابد. حالت نشستن سرپا یا خم شدن به طرف جلو معمولاً به صورت موقتی درد را تسکین می دهد. علایم مشابهی نیز ممکن است در اثر ناراحتیهای طحال، آپاندیس یا کبد ایجاد گردد که در شناسایی و تفکیک آنها از یکدیگر باید به روشهای دقیق تشخیصی متوسل شد.

انسداد روده‌ای. انسداد روده ای میتواند سبب ممانعت از حرکت و عبور مواد وارد شده به روده گردد. این بیماری سبب ایجاد حالت تهوع و استفراغ و درد روده‌ای میشود. اگر در استفراغ مواد خارج شده شبیه دانه‌های قهوه باشند نشان دهنده خونریزی معده هستند.

مشکلات کلیوی مانند سنگ‌های کلیه میتوانند سبب دردهای موجی متناوب و شدیدی در قسمت میانی طرفین پشتی بدن و محل اتصال دنده‌ها به ستون مهره‌ها گردند.

زخم‌های گوارشی. وجود درد همراه با سوزش‌ مانند سوز‌شهای ناگهانی مربوط به گرسنگی معمولاً یک تا دو ساعت پس از غذا خوردن یا هنگام خالی بودن معده میتواند دال بر وجود زخم باشد.

چگونه میتوان این علائم خطرناک و حاد را شناسایی نمود؟ نشانه‌ها و علائمی که در زیر مطرح میشوند می‌توانند علائم تشخیصی مهم و معتبری برای متخصصین حرفه‌ای تشخیص طبی باشند.

• وجود خون در مواد قی شده یا حرکات روده‌ای

• علائمی که در ساعتهای مختلف و به تناوب در ماه عود کرده و آرام میشوند. این علائم معمولاً همراه با سرماخوردگی میباشند.

• درد بسیار شدید در دستگاه گوارشی

• تغییر رنگ بخش سفید چشم و پوست به زرد کم‌رنگ یا تغییر رنگ ادرار به رنگ متمایل به قهوه‌ای.

• نفخ شکم در صورتی که طی یک یا دو روز رفع نشود.

• ایجاد تورم یا توده برجسته که می تواند در قسمت ایجاد شده سبب درد گردد.

• ایجاد تغییرات قابل اندازه‌گیری و مشخص در حرکات روده.

در قسمت بعد مشکلات و بیماریهای ویژه و مشخص مربوط به دستگاه گوارش توضیح داده می‎شود و در ابتدا بیماریهای مربوط به دهان ارائه می‎گردد.

ادامه دارد …

منبع: کتاب نسخه های گیاهی برای افراد بالای ۵۰

کتاب نسخه‌های گیاهی برای افراد بالای ۵۰