سیستم گرمایش
سالنهای کشت را میتوان هم با سیستمهای حرارتی خشک مثل شوفاژ آب گرم یا بخاریهای الکتریکی و هم با سامانههای حرارتی که با بخار آب کار میکنند (مثل انواع هواسازهای صنعتی که مجهز به ثبات گرمایی بوده و هوای گرم و مرطوب را به سالن میدهند) گرم کرد. عیب سیستمهای حرارتی خشک این است که با افزایش حرارت، هوای اتاق کشت را خشک کرده، افت محصول یا اتلاف کامل آن را باعث میشوند.
در هر صورت استفاده از بخار آب در سیستمهای هواساز از این نظر که میتواند دو عامل حرارت و رطوبت را در حد مطبوعی با حسگرهای خودکاری که در آنها تعبیه شده، کنترل کنند نسبت به سیستمهای دیگر برتری دارد. با استفاده از این سیستمها، بدون دخالت انسان بر حسب نیاز محیط قطع و وصل دستگاه صورت میپذیرد که در نتیجه از مقدار آلودگی نیز کاسته میشود. سرمایش گرمایش سالن پرورش قارچ
برای اجتناب از مصرف انرژی و هزینه بالای خرید، راهاندازی و نگهداری تجهیزات مربوطه، اتاق کشت را باید به گونهای طراحی کرد که از مقدار حرارت تولیدی بسترها (حرارت بیولوژیکی) حداکثر استفاده را داشت. برای این مهم میتوان با رعایت تناسب منطقی بین بستر کاشت و هوای اتاق که قبلاً بیان شده، به این هدف نائل شد. پرورش قارچ سیلوسب بر روی لایه نازکی از بذر با نسبت ۴ به ۱ و حتی کمتر هوا به بستر صورت میگیرد در حالی که پرورش قارچ دکمهای بر روی بستری با نسبت ۵ به ۱ هوا به بستر صورت میگیرد.
[restrict paid="true"]
از راههای دیگر برای کاهش مصرف انرژی در گرم کردن گلخانه، میتوان به ایزولهکردن دیواره شمالی سالن کشت اشاره کرد و چنانچه در منطقه آفتابی زندگی میکنید، باید دیوارههای شرقی و غربی آن را هم ایزوله کنید تا از نوسانات دمایی روز و شب جلوگیری شود. هم چنین میتوانید برای کاهش مصرف انرژی هر گونه درز یا شکافی را مسدود کنید.
سرمایش گرمایش سالن پرورش قارچ
سیستم سرمایش
در صنایع تولیدی پیشرفته به منظور تولید سرمای مورد نیاز از مارپیچهای برودتی خاصی استفاده میشود که درون آنها آب سرد یا گلیکول جریان دارد. چنان که در شکل ۷۳ نیز میبینید، این مارپیچها را مثل مارپیچهای حرارتی قبل از فن تعبیه نموده و با یک چیلر مرکزی یا مخزن زیرزمینی تغذیه میشوند. از دیگر سامانههای برودتی میتوان به یخچالهای صنعتی یا خانگی یا واحدهای هواساز اشاره کرد که شامل یک کمپرسور و ثباتهای حاوی مایع خنککننده بوده و قادرند دما و رطوبت را با هم کنترل کنند. هواساز قادر است هوای در چرخش سالن را از طریق کانالهایی که در طول اتاق کشت برای این منظور تدارک شده مکیده و با هوای تازه به نسبت مشخص مخلوط کرده و به کمک فنهای خود، مجدداً به داخل اتاقهای کشت هدایت کند. سرمایش گرمایش سالن پرورش قارچ
قدیمیترین و متداولترین روش خنک کردن استفاده از هوای تازه است که به شرایط محیطی و هوا و نیاز دمایی گونه قارچ بستگی دارد. این روش به ویژه برای پرورشدهندگان خانگی بسیار مناسب است. در مناطق گرم که دمای هوا در طی روز بالا است، توصیه میشود در طی روز از هوای تازه استفاده نشود و این کار به شب که دمای هوا خنکتر است موکول شود.
روش ساده دیگری که برای خنک کردن به ویژه در موارد نیمه صنعتی استفاده میشود، کولرهای آبی است که درمناطق نسبتاً خنک و خشک که رطوبت نسبی محیط کمتر از ۵۰% است، کاربرد زیادی دارد. هر چه هوا خشکتر باشد، عمل تبخیر روی پوشالهای کولر بر اثر مکش هوای بیرون بیشتر شده و لذا هوا خنکتر میشود. با استفاده از کولر آبی، میتوان دما را تا ۱۱ درجه سانتیگراد خنکتر کرد. قبل از استفاده از کولر آبی باید به روشی که درمورد فنها گفته شد، حجم مفید اتاق یا همان فضای آزاد اتاق را محاسبه کرده سپس آن را با کاتالوگ یا برچسب مشخصات فنی روی کولر تطبیق داده و در صورت همخوانی، اقدام به خرید آن کرد. نکته مهم در این بین، خروج گاه به گاه هوای سرد دمیده شده از دریچه خروجی و حتیالامکان دورتر از مسیر جریان هوای کولر است که در غیر این صورت رطوبت محیط بسیار بالا رفته و عمل خنک کردن بر اثر دم کردن هوا به خوبی صورت نخواهد گرفت. سرمایش گرمایش سالن پرورش قارچ
رطوبت ساز
بیشتر پرورشدهندگان قارچ خوراکی از بخار آب برای تامین رطوبت مورد نیاز خود استفاده میکنند، به این ترتیب که در سیستمهای هواساز، بخار آب از طریق نازلهای مهپاش یا افشانکهای مخصوص که بعد از صافیها و فن نصب شده وارد کانالهای هوارسانی در اتاقها شده و رطوبت لازم تأمین میگردد (شکل۷۷). پرورشدهندگان خانگی نیز میتوانند از دستگاههای بخور کوچک معمولی استفاده کنند. توجه کنید که هوای خنک تازه از پتانسیل جذب رطوبت بسیار اندکی برخوردار بوده، لذا به خوبی با مقدار زیادی بخار ترکیب نخواهد شد که این امر در سامانههای هواساز و قسمت تخلیط بخار با هوای تازه و در گردش مورد توجه قرار میگیرد.
در روش دیگر، میتوان همچون کولرهای آبی، هوا را از میان یک شبکه ضخیم جاذب (همچون مواد سلولزی) اشباع از آب گرم یا سرد عبور داد. از این روش عمدتاً در خزانهها و کشتهای زیرپلاستیک استفاده میشود. در این روش و روش مهپاشی بالا مقداری آب اضافی تولید میشود که برای زهکش آن باید تمهیداتی اندیشید.
دماسنج و رطوبتسنج
به طور کلی دماسنج و رطوبتسنج به صورت سوپاپ اطمینانی در مقابل با تغییرات دمایی و رطوبتی محیط رشد، عمل مینمایند. حسگرهای این ادوات در مسیر جریان هوا و معمولاً درون یا نزدیک به ورودی هوای در گردش تعبیه شده تا شرایط آب و هوایی اتاق را نشان دهند. از آن جا که این ادوات به صورت خاموش یا روشن تنظیم میشوند، دما و رطوبت دچار نوسانات شدید شده که غالباً شرایط غیریکنواختی را درون اتاق در پی دارند.
در کنترل عوامل محیطی، هدف، تعادل بین رطوبت و حرارت ورودی و خروجی و جبران هوای تازه اتاق میباشد. با تنظیم دماسنجها، ضمن تأمین مداوم دمای مطلوب اتاق، به این هدف نیز نائل میشویم. کنترل مطلوب به این گونه را هم چنین میتوان با سوپاپهای دستی، به تنهایی یا به همراه ابزارهای خاموش/ روشن انجام داد. سرمایش گرمایش سالن پرورش قارچ
روشنایی
بسیاری از قارچهای پرورشیافته برای تولید تهسنجاقی کافی و در نهایت نمو کلاهک خود در مرحله خاص به نور کافی نیاز دارند. در حقیقت چنین قارچهای نور دوست (مثل صدفی) بعد از طی یک مدت نسبتاً طولانی در محیط تاریک نیاز به یک شوک نوری دارند تا تحریک تهسنجاقی آنها صورت پذیرد. از این جهت، تجهیز اتاق کشت بهیکسیستمروشناییکاملاًیکنواختدرتمام سالن از اهمیت خاصی برخوردار است.
لامپهای فلوئورسنت در این زمینه کاربرد بسیار زیادی داشته و باید به نحوه استفاده آنها توجه خاصی کرد. این گونه لامپها را با فواصل مشخص و به صورت عمودی روی دیوارهای جانبی سالن و یا به صورت افقی روی سقف راهروی مرکزی نصب مینمایند. به روش دیگر – در سیستم مطبق – این لامپها را زیر هر قفسه یا جعبه کاشت با فاصله حداقل cm40 بالای سطح کاشت نصب مینمایند.
بهترین نور، نوری است که به خصوصیات نور طبیعی بسیار شباهت داشته باشد، به عبارت دیگر، دارای حداقل ۱۴۰ میکرو وات در هر نانومتر از هر لومن طیف آبی (بین nm 495 -440) باشد، در مقابل، نور لامپهای فلوئورسنت گرم سفید (بیشتر طول موجهای قرمز) دارای تنها ۵۰-۴۰ میکرو وات در هر نانومتر از هر لومن و لامپهای فلوئورسنت سرد (بیشتر طول موجهای آبی) دارای ۱۱۰-۱۰۰ میکرو وات در هر نانومتر از هر لومن میباشند. سرمایش گرمایش سالن پرورش قارچ
منبع: کتاب راهنمای جامع و مصور آموزش پرورش قارچ های خوراکی چاپ نهم
[/restrict]