این گیاه زرد رنگ دارای رگههای بنفش است. اگرچه معمولاً از زنجبیل به عنوان ریشه آن گیاه نام برده میشود ولی در اصل قسمت مورد استفاده گیاه ساقه متورم شده زیرزمینی آن است که ریزوم نام دارد.
قسمتهای مورد استفاده: ریزوم
مواد موثره: اسانس (۱ تا ۳%)، حاوی سسکوئیترپنهای زینجیبرین و بیا-بیسابولن، اولئورسین (۴ تا ۱۰%) حاوی جینجرول، جینجردیولها و لیپیدها (۶ تا ۸%)
نام علمی: Zingiber officinale خانواده گیاهی: Zingiberaceae
نام انگلیسی: Ginger
خواص: محرک، ضد نفخ، ضد تشنج، قرمز کننده، معرق، قاعدهآور
کاربرد: شناختهشده ترین کاربرد درمانی زنجبیل استفاده از این گیاه برای بیماری حرکت است که در این مورد در تحقیقات کاملاً مورد بررسی قرار گرفته است. زنجبیل همچنین به صورت موثر میتواند سبب تحریک گردش خون محیطی شود و لذا این گیاه میتواند برای گردش خون نامناسب و گرفتگیها استفاده گردد. در وضعیتهای وجود تب زنجبیل به عنوان معرق عمل میکند و در نتیجه بدن عرق میکند. به صورت دهان شویه میتواند سبب التیام زخمهای گلو گردد. به صورت خارجی نیز برای درمان بسیاری از حالات مانند فیبریوزیس و رگ به رگ شدن ماهیچهها استفاده شود.
زنجبیل در کل جهان به عنوان یک داروی معطر ضد نفخ و محرک اشتها مصرف میگردد. در هند و دیگر کشورها با آب و هوای گرم و مرطوب این گیاه به صورت روزانه مصرف شده و داروی بسیار شناخته شده برای مشکلات گوارشی است. زنجبیل نه تنها برای طعم آن عمومیت دارد بلکه بدلیل خواص ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی سبب کمک به نگهداری غذا میشود که در این شرایط آب و هوایی این خاصیت زنجبیل بسیار مهم است.
مطالعات کلینیکی نشان داده است که این گیاه دارویی به عنوان یک داروی پیشگیری از دریازدگی استفاده شود. آزمایشات بر روی حیوانات نشان داده است که این گیاه دارای خواص کاهش قند خون، کاهش فشار خون، افزایش فشار خون، ضد افزایش کلسترول خون، مسهل صفرا و اشتها آوری است. مطالعات داروشناسی انسانی نشان داده است که زنجبیل سبب کاهش تجمع پلاکتهای خونی میشود. این گیاه در آروتروز رماتیسمی نیز اثر ضدالتهابی نشان داده است که ناشی از بازدارندگی از فعالیت سیکلواکسیژناز و لیپوکسیژناز میباشد. همچنین مشخص شده است که زنجبیل میتواند از فعالیت پروستاگلندینها نیز ممانعت نماید.
ملاحظات ایمنی: زنجبیل بر روی دفعات خونریزی و پارامترهای ایمونولوژیکی اثر میگذارد زیرا از سنتر ترومبوکسان ممانعت نموده و اگونیست پروستاسیکلین میباشد. اما در یک بررسی کلینیکی مشخص شده است که دفعات خونریزی بین گروههای مورد آزمایش و کنترل تفاوتی نداشته است. دزهای بالا (۱۲ تا ۱۴ گرم) میتواند سبب بهبود اثرات داروهای ضد انعقاد خون گردد. طبق نظر کمیسیون E این گیاه نباید برای درمان بیماری صبح بارداری استفاده شود. اما در مورد این روش استفاده از زنجبیل مدارک کاملاً مشخص و معتبری وجود دارد. طب سنّتی چین میگوید که نباید بیش از ۲ گرم گیاه خشک از این گیاه طی دوره بارداری مصرف گردد.
آمادهسازی و مقدار مورد مصرف: برای تهیه دمنوش یک فنجان آبجوش را بر روی یک قاشق چایخوری از ریشه تازه ریخته و ۵ دقیقه فرصت دهید تا دم بکشد. هر زمان که نیاز است از این دمنوش استفاده گردد. دز عصاره مایع ۰٫۲۵ تا ۱ میلیلیتر برای سه بار در روز میباشد (۱:۱ در ۴۰%).دز تنتور ۱٫۵ تا ۵ میلیگرم برای سه بار در روز میباشد (۱:۵ در ۴۰%).