به تغییر حالت رویشی میسلیومها و ورود به مرحله زایشی یا تولید سلولهای پریموردیومی اصطلاحاً مرحله تولید تهسنجاقی [۱] یا باردهی میگویند. پریموردیومها یا تهسنجاقیها در واقع همان گرههای میسلیومی میباشند که در ادامه تبدیل به قارچهای کوچک میشوند. شرایط محیطی (دما، رطوبت، نور) لازم برای تولید تهسنجاقی، کاملاً با شرایط محیطی مرحله رویش میسلیومها، متفاوت است که هر تولیدکننده با شناخت این عوامل، قادر خواهد بود فرآیند تولید تهسنجاقیها را کنترل کند.
تشکیل سلولهای پریموردیوم عمدتاً تحت تأثیر تغییرات آب و هوائی فصول مختلف سال میباشد. بطوری که در مناطق معتدل، اکثر قارچها طی فصل مرطوب و خنک پاییز میوه میدهند، در حالی که در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر این امر در طی فصول بارانی صورت میپذیرد. در صورتی که شرایط آب و هوایی منطقه بیش از حد گرم، سرد و یا بیش از حد خشک شود، مدت میوهدهی طبیعی خاتمه مییابد. این فصول، زمان مناسب برای توسعه شبکه میسلیومی، جذب مواد غذایی و بازسازی ذخایر انرژی توسط قارچها میباشد. با فرارسیدن شرایط آب و هوایی سرد و مرطوب پاییز از این ذخایر انرژی برای حمایت از تولید محصول قارچی استفاده میشود.
شکل ۱۲۹- تصویر الکترونی از تولید تهسنجاقی قارچ Psilocybe cubensis.
راهکار اصلی تولید تهسنجاقی
[restrict paid="true"]
در محیطهای سربسته و گلخانهای تحت شرایط مشابه محیط طبیعی، باردهی قارچها صورت میپذیرد. از همراهی و انطباق دو یا چند عامل (دما، رطوبت و نور)، محیطی مناسب برای پرورش قارچها فراهم میشود. اکثر قارچهای زراعی در دماهایی کمتر از دمای مطلوب رشد میسلیومها به بار مینشینند. اگر دقت کنید در طبیعت همراه با افت جزیی حرارت و افزایش رطوبت که در هنگام بارندگی، قارچها از دل خاک خارج میشوند. رطوبت برای جذب مواد غذایی توسط میسلیومها ضروری است. از طرفی بخار آب دور تا دور قارچها، محیط زیستی کوچک و مرطوب بسیار مناسب برای رشد سلولهای پریموردیومی فراهم میکند. میزان تحمل سلولهای تهسنجاقی، نسبت به درصد CO2 بسیار اندک بوده و به هوای تازه فراوانی نیاز دارند. تمامی قارچها در مرحله رویشی میسلیومها نیازی به نور ندارند (میسلیومها در طبیعت، تا چندین سال زنده در زیر خاک باقی میمانند) اما در مرحله زایشی بسیاری از گونهها جهت تولید تهسنجاقی و بلوغ خود به نور مناسب و کافی نیاز دارند. تنها در صورتی که تمامی این عوامل محیطی برآورده شوند، قارچها تشکیل خواهند شد. تولیدکنندگان، محیطی مصنوعی ایجاد میکنند که تمامی این شرایط مطلوب در آن برآورده میشود بطوری که بهترین و مناسبترین محیط ممکن برای رشد و نمو قارچها فراهم میشود. امروزه راهکارها و شرایط ایجاد سلولهای تهسنجاقی ، برای گونههای زراعی قارچ، کاملاً تعریف شده و مهیا میباشد.
روشهای مذکور از نظر نحوه اجرا با هم یکی است اما تنها در بعضی نیازهای محیطی با هم اختلاف دارند. با فرض این که شرایط غذایی بستر کاشت در دو یا چند محیط عین هم باشد، در آن صورت عواملی همچون آب، رطوبت، دما ، هوای تازه، مقدار CO2 و نور و رابطه متقابل بهینه این عوامل با یکدیگر نقش بسزائی در فرآیند باردهی قارچها، ایفا خواهد کرد. تغییر جزئی در هر یک از این عوامل، میتواند مانع عملکرد مناسب فرآیند باردهی و یا توقف آن گردد. بنابراین تولیدکننده چنانچه بخواهد چرخه کاشت تا برداشت مناسبی داشته باشد، باید نظارت دقیقی بر شرایط و عوامل محیطی درون اتاق کشت اعمال کند.
روشهای ایجاد سلولهای پریموردیوم (تولید تهسنجاقی)
عوامل محیطی در مرحله تولید تهسنجاقی های قارچ دکمهای از اهمیت خاصی برخوردار میباشد و از آن میتوان بعنوان الگویی مفید جهت ایجاد سلولهای پریموردیومی در بسیاری از گونهها به ویژه گونههایی که در آنها خاک پوششی استفاده میشود، استفاده کرد. در هر یک از مراحل زیر نکات مهم به صورت تیتر وار نوشته شده و سپس نکات موضوعی به تفصیل بیان میشود. از آنجایی که جنس Agaricus و بسیاری از قارچهای خوراکی، نیازی به نور ندارند لذا در انتهای این فصل مختصراً راجع به تأثیر آن در تولید تهسنجاقیها، بحث خواهیم کرد.
Pinning/pin setting=pinhead intiation .[1]
منبع: کتاب راهنمای جامع و مصور پرورش قارچ های خوراکی چاپ نهم ساسان جعفرنیا
[/restrict]