مشخصات: گزنه گیاهی است علفی و چند ساله که ساقه آن چهار گوش بوده و بطور قائم تا ارتفاع یک متر بالا می‌رود. ریشه این گیاه خزنده بوده و در ناحیه‌ای که سبز می‌شود کم‌کم تمام منطقه را فرا می‌گیرد. ساقه این گیاه را پرزها و تارهای مخروطی شکل پوشانده که در صورت لمس کردن ساقه بدست می‌چسبد و پوست را می‌گزد که تولید خارش و سوزش می‌کند و به همین دلیل آنرا گزنه نامیده‌اند. بذر آن نرم، ریز و تیره‌رنگ و مانند تخم‌کتان است.
نام علمی: Urtica dioica خانواده گیاهی: Urticaceae
نام انگلیسی: Nettle
قسمتهای مورد استفاده: قسمتهای هوایی و ریشه
مواد موثره: ایندولها مانند هیستامین و سروتونین، استیل کولین، گلیکوزیدهای فلاوونول (ایزورامنتین، کامپفرول، کوئرستین)
خواص: قابض، مدر، تقویت کننده و کاهش دهنده فشار خون
[restrict paid="true"]
کاربرد: گزنه یکی از کاربردی‌ترین گیاه در طب سنّتی است. این گیاه دارویی سبب تقویت کل بدن می‌باشد. گزنه در سراسر اروپا به عنوان یک تقویت‌کننده بهاره و داروی سم زدایی عمومی استفاده می‌گردد. این گیاه دارویی می‌تواند به صورت داخلی و خارجی برای آرتروز استخوانی و دردهای ماهیچه‌ای مفید و موثر باشد.
کاربرد موضعی از گزنه استفاده فعال از برگ گزنه است که بر روی پوست در اطراف مفصل آسیب دیده مالیده می‌شود. التهاب و در نتیجه درد و سفتی با مصرف ۴ تا ۸ روز مصرف به این روش کاهش می‌یابد. این گونه شلاق زنی ممکن است تا حدی در قرن بیست و یکم عجیب به نظر برسد اما واقعاً این روش کار می‌کند.
گزنه داروی خاص برای اگزمای کودکی و انواع مختلف این بیماری بویژه اگزمای عصبی می‌باشد. این گیاه برای درمان اگزمای بزرگسالان نیز مفید و موثر است. گزنه به صورت مصرف داخلی و به عنوان قابض می‌تواند سبب کاهش خونریزی در هر قسمت از بدن (برای مثال خونریزی رحم) گردد.
تحقیقات نشان داده است که گزنه حاوی مواد موثره کاهش قند خون و نیز افزایش قند خون است. ماده موثره کاهنده قند خون که اورتیسین نام دارد در خرگوشهای مبتلا به قند خون سبب کاهش سطح قند خون شده است. ریشه گزنه با موفقیت در درمان بزرگ شدگی خوش خیم پروستات مورد استفاده قرار گرفته است. مطالعات نشان داده است که این گیاه جریان ادرار را بهبود می‌بخشد، دفعات ادرار و شب ادراری را کاهش می‌دهد و میزان ادرار باقیمانده در مثانه را کاهش می‌دهد.
ملاحظات ایمنی: گزنه اگر به صورت موضعی مصرف گردد می‌تواند سبب سوزش یا کهیر گردد. استفاده داخلی به صورت تئوریک می‌تواند سبب کاهش کاراریی داروهای ضدانعقاد خون گردد.
آماده‌سازی و مقدار مورد مصرف: برای تهیه دمنوش یک فنجان آب‌جوش را بر روی ۱ تا ۳ قاشق چایخوری از گیاه خشک شده ریخته و برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه فرصت دهید تا دم بکشد. این دمنوش سه بار در روز مصرف گردد. دز تنتور ۲٫۵ تا ۵ میلی‌لیتر سه بار در روز می‌باشد (۱:۵ در ۴۰%).
BHP مصرف ۲ تا ۴ گرم گیاه خشک یا ۲ تا ۶ میلی‌لیتر سه بار در روز (۱:۵ در ۴۵%) را توصیه کرده است. BHC 5 تا ۱۰ میلی‌لیتر عصاره تازه را برای سه بار در روز توصیه کرده است. کمیسیون E مصرف روزانه ۸ تا ۱۲ گرم گیاه دارویی (یا فراورده‌های معادل) و ۴ تا ۶ گرم ریشه (یا فراورده‌های معادل) را مجاز دانسته است.
برگرفته از کتاب آموزش مصور خواص و کاربرد گیاهان دارویی
[/restrict]