نور در کشت گلخانه نور خورشید برای رشد گیاه اهمیت حیاتی دارد و در واقع رشد گیاه تابعی از نور است. نور مناسب از جهت پیدایش و تبدیل کلروفیل، تشکیل مواد شیمیایی مورد نیاز گیاه، انجام عمل فتوسنتز در اندامهای سبز گیاه مثل برگها، تحریکپذیری روی اندامهای گیاه و … نقش اساسی دارد.
عوامل دیگر مانند حرارت، آب، مواد غذایی و … را میتوان تحت کنترل درآورد ولی چنانچه نور خورشید کم باشد تأمین کمبود آن مشکل است زیرا نور مصنوعی معمولاً گران تمام میشود و صرفه اقتصادی ندارد. معمولاً گلخانهها را طوری میسازند که حداکثر بهرهوری از نور خورشید را داشته و حتیالامکان از عناصر سایهانداز (دیوار و درخت و …) به دور باشد. حتی جنس پوشش گلخانهها در تأمین نور مناسب از نظر کیفیت (شدت تابش) و بکارگیری در مراحل مختلف تولید نشاء و رشد رویشی و زایشی دارای اهمیت است و حتیالمقدور پوشش گلخانه باید نو و شفاف باشد. پلاستیک کهنه و کدر و کثیف، نور را از خود عبور نمیدهد و در نتیجه بوتهها باریک و بلند شده و محصول کافی تولید نمیکنند. وجود قطرات زیاد عرق روی سقف گلخانه نیز مزاحم نفوذ نور شده و عمل فتوسنتز و باردهی گیاه را کاهش میدهد. نور در کشت گلخانه
[restrict paid="true"]
چند نکته:
نور خورشید جهت انجام عمل فتوسنتز و ساختن مواد غذایی در گیاه عامل مهمی است. در ضمن گیاهان جهت تولید گل و میوه به میزان ساعات خاصی از تابش نور نیاز دارند.
انتقال و نفوذ نور به داخل گلخانه به عواملی مانند موقعیت جغرافیایی منطقه، جهتگیری ساختمان گلخانه، جنس و عمر (تازگی و کهنگی) و تمیزی مواد پوشش دهنده، میعان آب روی سقف و دیوارههای گلخانه، جنس، ابعاد، تعداد و ضخامت اجزاء اسکلت و میزان سایهاندازی آنها و … وابسته است.
نور خورشید بیش از حد، رشد گیاه را به تعویق میاندازد. در گلخانههای مدرن با استفاده از سلولهای نوری یا فتوسل یا استفاده از پردههای مخصوص مقدار نور ورودی به گلخانه به طور اتوماتیک تنظیم میشود زیرا بعضاً در فصول گرم سال کاهش شدت نور ورودی، مد نظر میباشد که این امر در گلخانههای معمولی با پاشش ترکیبات کدر کننده، نصب توریهای مخصوص یا چتایی انجام میشود.
خیار، طالبی، فلفل و گوجه برای گلدهی به طول روز حساس نیستند. نوری با شدت حدود ۱۰ هزار لوکس برای صیفیجات گلخانهای مناسب میباشد.
طول روز بلندتر به دلیل افزایش ساعات تابش نور و در نتیجه غذاسازی بیشتر در گیاه، باعث افزایش تولید میگردد. نور در کشت گلخانه
شدت نور باعث قطور شدن ساقهها، کوتاه شدن میانگرهها و توسعه ریشه شده و کاهش نور از حد مورد نیاز باعث طویل شدن و نازک شدن ساقه، عدم توسعه ریشه و کاهش مقاومت گیاه میگردد. کوتاه شدن مدت روشنایی در روز یا ابری بودن روزها باعث ریزش گلها میشود. نور در کشت گلخانه
اگر در فضای گلخانه استفاده از لامپهای مصنوعی ممکن نباشد، از مواد روشن (رنگ سفید یا صفحات منعکسکننده) روی زمین استفاده میکنند و با صفحات سفیدرنگ بین ردیفهای کاشت را میپوشانند. این کار باعث میشود که هم نور از زمین منعکس شود و هم باعث ایجاد مالچ روی زمین شود که این کار از فرسایش خاک جلوگیری میکند و جلوی رشد علفهای هرز را نیز میگیرد.
در گوجهفرنگی و فلفل افزایش بیش از حد نور باعث آفتابسوختگی میوه (ظهور نواحی براق و سفید رنگ روی میوه) میشود.
با افزایش شدت نور باید درجه حرارت نیز افزایش داده شود.
از اردیبهشت ماه (اواسط بهار و تابستان) میتوان با پاشیدن رنگ (ترجیحاً رنگ آبی مخلوط با چسب چوب)، گل و مواد آهکی یا نصب سایبان و حصیر از نفوذ نور زیاد جلوگیری کرد (شکل ۱-۲) که این خود باعث کاهش دما در گلخانه نیز خواهد شد. این عمل منجر به فعل و انفعالات درونی در بوته گشته و باعث افزایش مقاومت گیاه نسبت به بعضی از امراض قارچی میشود. پوششهای مخصوصی به صورت توری به بازار آمده که با نصب آنها میتوان از ورود اشعه اضافی به داخل گلخانه جلوگیری نمود.
منبع: کتاب راهنمای جامع و مصور کشت گلخانه ای خیار گوجه فرنگی فلفل و توت فرنگی
[/restrict]