ترکیبات توصیه شده برای محلول غذایی کلسیم باید توسط نیترات کلسیم تامین شود. نیترات کلسیم همچنین میتواند نیتروژن به فرم نیتراتی را نیز تامین کند. میزان نیتروژن مورد نیاز بیشتر باید توسط نیترات پتاسیم تامین شود که مقداری پتاسیم را نیز تامین میکند. همه فسفر باید توسط مونو فسفات پتاسیم تامین شود که مقداری از پتاسیم را نیز تامین میکند. باقیمانده پتاسیم مورد نیاز میتواند توسط سولفات پتاسیم تامین شود که مقداری از گوگرد را نیز تامین میکند. بقیه گوگرد از سولفاتهای دیگر نظیر سولفات منیزیم که برای تامین منیزیم به کار میرود، تامین میشود. محلول غذایی
ریزمغذیها (عناصر کممصرف) میتوانند توسط پیشمخلوطهای تجاری تامین شوند. با وجودی که این پیش مخلوطها نسبتاً گرانقیمت هستند، اما سبب صرفهجویی در زمان و حجم کار مربوط به اندازهگیری تک تک عناصر کم مصرف مورد نیاز میشود.
افرادی که گیاهان را به منظور سرگرمی پرورش میدهند آرزو دارند که مخلوطی برای عناصر پرمصرف (ماکروها) وجود داشته باشد. اما پرورشدهندگان تجاری باید از ترکیبات پایه که در جدول ۱-۳ آمده است استفاده کنند. علت این امر آن است که تهیه یک ترکیب همگن از کودها، هنگامی که دهها کیلوگرم از هرکدام باید با یک مخلوط کننده مکانیکی با هم ترکیب شوند، کاری بسیار سخت است. بسیاری از ترکیبها به صورت پودر یا دانه هستند و غالباً به صورت حبه هستند که حتی به صورت مکانیکی هم مخلوط نمیشوند. تجربه با چنین پیش مخلوطهای نشان داده است که اغلب کمبود منیزیم، آهن و گاهی بیشبود منگنز رخ میدهد. همچنین پیش– مخلوطها معمولاً فاقد امکان تغییر در فرمول محلول غذاییاند که در طول مراحل مختلف رشد گیاه و تحت شرایط مدت تابش در طول روز و میزان شدت نور از اهمیت زیادی برخوردار است. این توانایی برای ایجاد تغییرات فرمول محلول غذایی در بهینهسازی مقدار عملکرد محصول الزامی است.
محلول غذایی
[restrict paid="true"]
۳-۳٫ آنالیز شیمیایی کودها
میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم در دسترس بر روی بستهبندیهای کود به صورت درصد نیتروژن (N)، فسفریک انیدرید (P2O5) و اکسید پتاسیم (K2O) آمده است. معمولاً درصد N و P و K را به تنهایی نشان نمیدهند، بلکه به صورت درصد مواد بالا نشان میدهند به عنوان مثال نیترات پتاسیم به صورت ۴۴-۰-۱۳ یعنی ۱۳ درصد نیتروژن، ۰ درصد P2O5 و ۴۴ درصد K2O میباشد. محلول غذایی
فرمولهای محلول غذایی برای هیدروپونیک به این صورت است: نیتروژن به فرم N ، +NH4 و یا –NO3؛ فسفر به صورت P یا PO43- و نه P2O5 ؛ و پتاسیم به صورت K+ و نه K2O. بنابراین باید N را –NO3، P2O5 به P یا PO43- و K2O به K یا برعکس در هر مورد تبدیل کرد. تبدیل این مواد میتواند با محاسبه مقدار هر عنصر در داخل ترکیب انجام شود. جدول ۲-۳ لیست تبدیلات جهت اندازهگیری مقدار هر عنصر در داخل ترکیب و بر عکس آن را نشان میدهد. این کار با استفاده از وزن اتمی و مولکولی به این صورت انجام میشود: برای تعیین میزان N در NO3– ، عدد اتمی نیتروژن (۱۴) را بر جرم مولکولی نیترات (۶۲) تقسیم میکنیم. حاصل برابر است با ۲۲۶/۰ = ۶۲ ÷ ۱۴٫ در جدول ۲-۳ این ضریب تحت عنوان ضریب تبدیل B به A در خط دوم آمده است. علت این موضوع این است که ما نیترات را داریم و میخواهیم میزان نیتروژن موجود در آن را بیابیم. برای تعیین میزان نیترات مورد نیاز برای دریافت یک واحد نیتروژن، وارونه سازی و محاسبه این مسئله با متغیر در زیر آمده است:
x ۱
۶۲X=14 → N = NO3
۶۲ ۱۴
۴۲۹/۴ = ۱۴:۶۲ = X
این همان ضریب تبدیل A به B در خط دوم جدول ۲-۳ است. فهم این روش، شما را قادر میسازد که عاملهای دیگر در ترکیبات که در جدول ۲-۳ آمده است را محاسبه کنید.
جدول ۲-۳٫ ضریب تبدیل برای نمکهای حاصلخیز محلول غذایی
ستون A |
ستون B |
ضریب تبدیل |
|
A به B |
B به A |
||
نیتروژن (N) |
آمونیوم (NH3)نیترات (NO3)نیترات پتاسیم (KNO3)نیترات کلسیم (Ca(NO3)2)سولفات آمونیوم ((NH4)2SO4)نیترات آمونیوم (NH4NO3)دی آمونیوم فسفات ((NH4)2HPO4) |
۲۱۶/۱۴۲۹/۴۲۲۱/۷۸۶۱/۵۷۲۱/۴۸۵۷/۲۷۱۷/۴ |
۸۲۲/۰۲۲۶/۰۱۳۸۵/۰۱۷۱/۰۲۱۲/۰۳۵۰/۰۲۱۲/۰ |
فسفر (P) |
انیدرید فسفریک (P2O5)فسفات (PO4)مونو پتاسیم فسفات (KH2PO4)دی آمونیوم فسفات ((NH4)2HPO4)اسید فسفریک (H3PO4) |
۲۹۲/۲۰۶۶/۳۳۹۴/۴۲۵۵/۴۱۶۴/۳ |
۴۳۶/۰۳۲۶/۰۲۸۸/۰۲۳۵/۰۳۱۶/۰ |
ادامه جدول ۲-۳٫ ضریب تبدیل برای نمکهای حاصلخیز محلول غذایی
ستون A |
ستون B |
ضریب تبدیل |
|
A به B |
B به A |
||
پتاسیم (K) |
پتاس (K2O)نیترات پتاسیم (KNO3)مونو فسفات پتاسیم (KH2PO4)کلرید پتاسیم (KCl)سولفات پتاسیم (K2SO4) |
۲۰۵/۱۵۸۶/۲۴۸۱/۳۹۰۷/۱۲۲۹/۲ |
۸۳۰/۰۳۸۷/۰۲۸۷/۰۵۲۴/۰۴۴۹/۰ |
کلسیم (Ca) |
اکسید کلسیم (CaO)نیترات کلسیم (Ca(NO3)2)کلرید کلسیم (CaCl2.6H2O)سولفات کلسیم (CaSO4.2H2O) |
۳۹۹/۱۰۹۴/۴۴۶۷/۵۲۹۶/۴ |
۷۱۵/۰۲۴۴/۰۱۸۳/۰۲۳۳/۰ |
منیزیم (Mg) |
اکسید منیزیم (MgO)سولفات منیزیم (MgSO4 .7H2O) |
۶۵۸/۱۱۴/۱۰ |
۶۰۳/۰۰۹۸۶/۰ |
گوگرد (S) |
اسید سولفوریک (H2SO4)سولفات آمونیوم ((NH4)2SO4)سولفات پتاسیم (K2SO4)سولفات منیزیم (MgSO4.7H2O)سولفات کلسیم (CaSO4.2H2O) |
۰۵۹/۳۱۲۴/۴۴۳۷/۵۶۸۹/۷۳۷۱/۵ |
۳۲۷/۰۲۴۲۵/۰۱۸۴/۰۱۳۰/۰۱۸۶/۰ |
آهن (Fe) |
سولفات آهن (FeSO4.7H2O)کلات آهن (FeEDTA) (سکسترون آهن ۱۰%) |
۹۷۸/۴۰۰/۱۰ |
۲۰۱/۰۱۰۰/۰ |
بُر (B) |
اسید بوریک (H3BO3)تترا بورات سدیم (بوراکس)(Na2B4O7.10H2O) |
۷۱۷/۵۸۲۰/۸ |
۱۷۵/۰۱۱۳/۰ |
مس (Cu) |
سولفات مس (CuSO4.5H2O) |
۹۳۰/۳ |
۲۵۴/۰ |
منگنز (Mn) |
سولفات منگنز (MnSO4.4H2O)کلرید منگنز (MnCl2.4H2O)کلات منگنز(MnEDTA) (محلول ۵ %) |
۰۶۱/۴۶۰۲/۳۰۰/۲۰ |
۲۴۶/۰۲۷۸/۰۰۵۰/۰ |
روی (Zn) |
سولفات روی (ZnSO4.7H2O)کلرید روی (ZnCl2)کلات روی (ZnEDTA) (پودر ۱۴ %)کلات روی (مایع ۹ %) |
۴۰۰/۴۰۸۵/۲۱۴۳/۷۱۱/۱۱ |
۲۲۷/۰۴۸۰/۰۱۴۰/۰۰۹۰/۰ |
مولیبدن (Mo) |
مولیبدات آمونیوم ((NH4)6Mo7O24)مولیبدات سدیم (Na6Mo7O24) |
۷۳۳/۱۷۷۷/۱ |
۵۷۷/۰۵۶۳/۰ |
نکته: این ضرایب برای تبدیل قسمتی از یک عنصر موجود در یک ترکیب بر اساس وزن اتمی آن عنصر و وزن مولکولی آن ترکیب میباشد.
برای تبدیل از یک عنصر (ستون A) به ماده تامینکننده آن (B) بایستی از ضریب تبدیل A به B استفاده کرد. برای تعیین مقدار یک عنصر (A) موجود در یک ترکیب (B)، بایستی از ضریب B به A استفاده کرد.
منبع : کتاب کشت هیدروپونیک نوشته هوارد ام رش ترجمه ساسان جعفرنیا
[/restrict]